Paul de Krom, VVD-Kamerlid, twitterde vorige week zaterdag dat hij niet wil toestaan dat voorzitter José Barroso van de Europese Commissie de begrotingen van alle lidstaten mag inzien. Barroso wil een blik op de financiën kunnen werpen voordat de begrotingen naar de nationale parlementen gaan.
De VVD’er kreeg steun van de Nederlandse minister De Jager. De Europese Commissie lijkt gas terug te nemen. Dus blijft de vraag hoe je landen als Griekenland dan in het gareel krijgt. Want wat voor Nederland geldt, geldt ook voor hen.
In februari zette ik vraagtekens bij de Kamerbrede stelling dat er ’geen cent mag worden uitgegeven aan corrupte regimes die met ons belastinggeld feestvieren’. Het uitblijven van hulp aan Griekenland zou immers de gehele eurozone, dus ook de Nederlandse economie, kunnen ruïneren. De hulp kwam er natuurlijk wel. Maar door het dralen van onze politieke leiders, de door lokale verkiezingen gegijzelde bondkanselier Merkel voorop, was het kantje boord. Vooral Duitse en Nederlandse politici maakten een reuzendraai en ik vroeg mij af waarom zij stellingen betrokken waarvan ze konden verwachten dat die onhoudbaar zijn.
Precies hetzelfde lijkt nu weer het geval met de nieuwe kwestie, het inzien van de boeken. Ook daar kunnen de politici hun huidige standpunt niet volhouden.
Niet dat ik zo’n groot voorstander ben van het opgeven van de Nederlandse soevereiniteit, maar het is nu eenmaal het onvermijdelijke gevolg van de Europese integratie, die begon met de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en die nu met de financiële crisis een nieuwe, cruciale fase ingaat.
De ontwikkeling van de Europese Unie kan twee kanten opvallen: verbrokkeling of verdere eenwording.
Een politieke vlucht naar voren is het meest logisch, vanwege het politieke kapitaal dat in de euro is gestoken en de onoverzichtelijke risico’s en onzekerheden die met ontmanteling van de eurozone gepaard gaan. Uitspraken van Obama’s adviseur Volcker en bondkanselier Merkel dat desintegratie van de euro dreigt en de effecten die dit heeft op de koers van de euro, dwingen tot handelen. En snel.
De richting is duidelijk. De commissie Gonzales pleitte ervoor om Europa concurrerend te maken door de ontwikkeling van een kenniseconomie, voor meer weerstand tegen protectionisme en een leidende Europese rol op tal van gebieden zoals klimaatverandering. Barosso’s opmerkingen spoorden hiermee. Hij waarschuwde al: geen monetaire unie zonder politieke unie.
Daartoe zullen politici nooit durven besluiten. Wel tot versterking van het stabiliteitspact – een crisismechanisme om te kunnen ingrijpen in landen die er economisch een potje van maken – en een economisch bestuur om de nationale economische politiek van de lidstaten te kunnen coördineren en sturen. Inmiddels zou Merkel voor een dergelijke aanpak zijn. Dan moeten Nederlandse politici mee.
Gonzalez schreef terecht dat Europa zich op een keerpunt in de geschiedenis bevindt. Voeg daarbij het feit dat van oudsher crises doorbraken in het Europese integratieproces forceren, en de kans is groot dat De Krom en De Jager binnenkort moeten twitteren dat ons economische overleven toch een vorm van Brusselse controle eist. Ook al gaat die ten koste van onze soevereiniteit.
Trouw