Kiezen we voor eerbiediging van de mensenrechten in Turkije en willen we dat land buiten de EU houden of aanvaarden we dat Turkije ongelimiteerd vluchtelingen naar Europa doorstuurt en het continent ontwricht? Aanvaarden we dat Rusland met Iran en Hezbollah een grondoorlog in Syrië start om president Assad in het zadel te houden of blijven we ons verzetten tegen elke vorm van samenwerking in de strijd tegen IS?
Zeggen we ‘nee’ tegen het associatieakkoord van de EU met Oekraïne en zeggen wij daarmee tegen Poetin dat hij de vrije hand heeft bij het annexeren van gebieden als de Krim en het creëren van een semi-autonoom Oost-Oekraïne?
Aanvaarden wij dat een ‘nee’ door Poetin als een aanmoediging wordt gezien om bijvoorbeeld de Baltische staten binnen zijn invloedssfeer te trekken of zijn wij bereid die landen te verdedigen?
Ik bedoel maar te zeggen dat morele keuzes in de buitenlandse politiek steeds moeilijker worden. Helaas zullen we de komende jaren voortdurend met dit soort dilemma’s te maken krijgen en worden we steeds vaker gedwongen tot realpolitik. Dat komt doordat wij door Europese verdeeldheid de economische crisis slecht hebben doorstaan, onze krijgsmachten hebben verwaarloosd en andere landen opkomen. We zien de EU niet als oplossing, maar als probleem. Politieke leiders hebben geen ervaring met internationale realpolitik en de bevolking is eigenlijk overal tegen.
Rusland en Turkije
Onze soft power, de aantrekkingskracht van ons politiek-maatschappelijke systeem en onze waarden, werd altijd gesteund door militaire hard power waarmee we andere landen tot de orde konden roepen. Die tijd lijkt voorbij.
Dus zien we Rusland zijn gang gaan in Oekraïne, zonder dat wij er echt iets aan kunnen en willen doen. Dus zien we Rusland zich in het conflict in Syrië mengen, terwijl we machteloos toekijken. En dus zien we de Turkse president Erdogan en zijn premier Davutoglu eisen stellen ten aanzien van de visumplicht voor Turken en de heropening van de toetredingsonderhandelingen met de EU in ruil voor inspanningen om vluchtelingen in Turkije op te vangen, waar ze overigens ook nog eens miljarden voor ontvangen.
Geheel naar verwachting wezen veel politici op de onwenselijkheid om de banden aan te halen met de zich als een mensenrechtenschendende autocraat ontpoppende president van Turkije. Net zoals het volgens hen ongewenst is dat er zaken met de mensenrechtenschender Assad worden gedaan, of dat een constructieve dialoog met de Russische president Poetin wordt gestart.
Machtsverval
We hebben moeite uit de morele groef te komen en zijn daarom nauwelijks meer in staat onze belangen met realistische afspraken te beschermen. En als we al realpolitik bedrijven, zoals bondskanselier Merkel dat zeer tegen haar eigen zin in Istanbul deed, dan vindt ze niet alleen collega’s op haar weg, maar ook een groot deel van de bevolking. Want er is, heel begrijpelijk, weinig draagvlak om een groot, islamitisch land bij de EU te halen.
Europees machtsverval en decadentie helpen zo onze eigen welvaart en veiligheid om zeep. Gewoon omdat wij met zijn allen niet weten hoe het is om te leven in een wereld waarin wij niet langer onbetwist de baas zijn.
Photo credit: World Bank Photo Collection via Foter.com / CC BY-NC-ND