Moet dat onwillige Griekenland niet uit de euro en de Europese Unie? Gezien het gedrag van Griekenland is het antwoord gevoelsmatig ‘ja’. Directeur Christine Lagarde constateerde dat het gedrag van Griekenland in het hele bestaan van het Internationaal Monetaire Fonds geen precedent had.
Het is inderdaad ongehoord dat afspraken met de instituties ‘formely known as trojka’ ongedaan worden gemaakt door eenzijdige acties, chantage en onderonsjes met Merkel en Hollande. Zelfs de zeer pro-Griekse Pierre Moscovici, de Eurocommissaris voor monetaire zaken, stelde het eurolidmaatschap van Griekenland niet tegen elke prijs te zullen verdedigen.
De economische schade van een Grexit lijkt mee te vallen omdat banken, bedrijven en landen zich er tegen hebben ingedekt. Moscovici zei dat het enorme politieke schade aan de Europese Monetaire Unie zou veroorzaken, maar zelfs dat kan meevallen. De unie kan er zelfs sterker uitkomen als anti-EU-partijen erachter komen dat uittreden tot totale economische, dus sociale ontwrichting kan leiden.
Navo
Wat zijn dan de argumenten tegen het verlaten van de euro? Het grootste probleem van het opgeven van de euro is dat de Grieken dan hun kont tegen de krib gooien en ook uit de unie stappen of daartoe gedwongen worden. Als dat gebeurt, is er geen reden meer om binnen de Navo te blijven.
Voor de Navo gaat vitale infrastructuur verloren waaronder een luchtmachtbasis in Larissa en een marinebasis van Souda op Kreta. Het feit dat Griekenland en Turkije beide lid van de Navo zijn, betekent dat de bondgenoten nu een matigende invloed op de aanhoudende disputen tussen beide landen over de kwestie Cyprus en over de grenzen in de Egeïsche Zee hebben. Stapt Griekenland uit de Navo, dan vervalt dat.
Als Griekenland uit de unie en de Navo stapt, zullen de Grieken hun heil elders zoeken. Van oudsher hebben zij zich verbonden gevoeld met de Sovjet-Unie, later met Rusland. Russische media meldden opgewekt dat Rusland er met de verkiezingsoverwinning van Syriza een vriend bij heeft. Inderdaad. Daags na zijn aantreden trachtte premier Alexis Tsipras nieuwe sancties tegen Rusland te blokkeren. De eerste buitenlandse gezagsdrager die hem bezocht was de Russische ambassadeur. Later zei energieminister Panagiotis Lafazanis dat Griekenland geen enkel probleem heeft met de Russen of Rusland.
Strategisch gat
Voeg hierbij de warme relaties met China, dat bijvoorbeeld in ruil voor financiële steun een 35- jarig leasecontract voor de haven van Piraeus kreeg. Het maritieme deel van de nieuwe Zijderoute, de nieuwe levensader voor China, is gepland in die haven aan land te komen om zo Midden- en Oost-Europa te bedienen.
Het uittreden van Griekenland uit de euro kan uiteindelijk een strategisch gat in de zuidflank slaan, waar zich de meeste veiligheidsproblemen voor Europa concentreren. Ik moet er niet aan denken dat Rusland in dat gat springt en de plek van de Navo inneemt.
Ik ben ervan overtuigd dat de Griekse regering dit schrikbeeld uitspeelt. Dat is hoog geopolitiek spel met de Europese veiligheid en stabiliteit als inzet. Regeringsleiders als Merkel en Hollande weten dat ook. Maar niemand die het hardop durft te zeggen.
De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw.