Dat de komende jaren het uiterste zullen vergen van de Britse premier Cameron om het land bijeen te houden en een Brexit te voorkomen, is wel duidelijk.
Het is overigens opmerkelijk hoe luchtig sommigen over de toekomst van hun land spreken. Een vriend van mij schreef dat een ontmanteld Engeland nog steeds een belangrijke economische en militaire macht blijft. Daarom is volgens hem het ‘little England-syndroom’ van een betekenisloze rompstaat een waanidee. Maar hoe kan een met zichzelf worstelend Verenigd Koninkrijk een wereldspeler blijven?
Bovendien is het proces van ontmanteling al meer dan honderd jaar aan de gang. Ooit was het ‘Britannia rules the waves’ en ging in het Britse Rijk de zon nooit onder. Het Gemenebest van 53 staten met de Britse vorstin als hun staatshoofd is geen echte machtsfactor meer en lijkt aan erosie onderhevig. Gambia trad in 2013 uit deze ‘neokoloniale instelling’; Barbados wil een ceremoniële president en na het verloren referendum over de monarchie van 1999, lijken de Australische republikeinen weer sterker te worden.
Afbraak
De Britse krijgsmacht is een schim van wat zij ooit was en volgens een recente peiling van Win/Gallup is slechts 27 procent van de Britten bereid voor hun land te vechten.
Zo bezien zijn de afgelopen verkiezingen niet meer dan een nieuwe fase in de afbraak van het Britse Rijk.
Een land dat uiteenvalt kan zonder twijfel nog steeds een prettig en welvarend land zijn, maar geen belangrijke speler die, zo nodig, bijvoorbeeld zijn handelsbelangen kan beschermen. Kijk naar Nederland. Ooit een wereldmacht, maar irrelevant als het zich niet had weten te integreren in grotere verbanden. Ik mag daarom hopen dat Cameron de Schotten en uiteindelijk ook Wales binnenboord weet te houden en het Verenigd Koninkrijk binnen de EU.
Want size matters meer dan ooit. China en India zijn elk goed voor meer dan een miljard inwoners; Rusland maakt het leven van Europa zuur met een wrakke krijgsmacht, maar wel met ruim 140 miljoen inwoners. Met 64 miljoen inwoners voor het Verenigd Koninkrijk en 53 miljoen voor Engeland is de dwergstatus een gegeven.
Hechte economische zone
Kijk wat er gebeurt. Rusland richtte een tegenhanger van de EU op, de Euraziatische Economische Unie. China is talloze geopolitieke projecten gestart, zoals de Aziatische Investeringsbank voor Infrastructuur en de nieuwe Zijderoute om landen in Azië en Europa aan China te binden. Tegen dit geweld kan little England of het Verenigd Koninkrijk na een Brexit niet op.
Het is geen wonder dat het Trans-Atlantisch Handels-en Investeringspartnerschap dat de EU en de Verenigde Staten in een hechte economische zone moet verenigen, steeds meer een geopolitiek project wordt, dat noodzakelijk is om Europa’s economische voorspoed en politieke vrijheid van handelen ten opzichte van opkomende landen veilig te stellen.
De EU is ook voor de Britten van cruciaal geopolitiek belang. Zonder de EU raken de Britten in een vacuüm, ook omdat Amerika zich op Azië richt.
Degenen die denken dat little England het alleen wel redt, zijn blijven hangen in de romantiek van het Britse Rijk van de negentiende eeuw.
De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw.