Terreurbewegingen kunnen moeilijk worden weggevaagd, maar ze kunnen wel zware klappen krijgen waardoor ze een hanteerbare dreiging worden, stelt columnist Rob de Wijk.
Na 9/11 brachten de VS samen met lokale strijders het Talibanregime ten val, werd Al-Qaida uit Afghanistan verdreven en werd de kern van de terreurbeweging in het grensgebied met Pakistan voortdurend bestookt. Uiteindelijk werd Osama bin Laden gedood. In 2006 versloegen de VS samen met soennitische stammen Al Zarqawi’s Al-Qaida in Irak.
In deze gevallen werd het probleem van het terrorisme niet opgelost. Al-Qaida verspreidde zich over de islamitische wereld en veranderde van een mondiale in een lokale dreiging. IS zou nu ook tot een locale, hanteerbare dreiging moeten worden teruggebracht. Hoe?
In Europa moeten broeinesten van radicalisering worden aangepakt via repressie en het binden van het goedwillende deel van de moslimbevolking. Wijkwerkers en inlichtingendiensten spelen hierbij een cruciale rol.
Netwerken
Grenzen dicht en mini-Schengens helpen niet. Dat is een 19de-eeuwse oplossing voor een 21ste eeuwse dreiging. De terroristen zijn al onder ons, ze verwerpen landsgrenzen en denken in termen van internationale terroristische netwerken die ze in de virtuele wereld van internet organiseren. Bij de ruim veertig verijdelde en (deels) gelukte IS-complotten van de afgelopen vijf jaar was slechts een handvol terroristen betrokken die in IS-gebied waren getraind.
Dan de strijd tegen IS in het Midden-Oosten. De solidariteit is groot. EU-landen hebben zich met artikel 42.7 van het EU-verdrag achter Frankrijk geschaard. De Veiligheidsraad heeft een anti-IS-resolutie aangenomen. Geweld tegen IS is nu internationaal gelegitimeerd.
De inzet moet zijn IS als ‘staat’ te beëindigen door gezamenlijk optreden van de ‘gematigde’ oppositie, troepen van Assad, Koerden, westerse en mogelijk Russische special forces. De harde kern van IS zou uit zo’n 30.000 strijders bestaan met daaromheen een schil van opportunistische tribale strijdgroepen en ex-aanhangers van Saddam Hoessein. Wordt de harde kern verslagen, dan haken de tribale strijders vanzelf af.
Totale strategie
Maar de onderlinge verdeeldheid verhindert deze aanpak. Alle partijen moeten daarom de discussie over Assad parkeren. De gematigde oppositie en de Koerden moeten aangeven wat ze willen. Machtsdeling in een verenigd Syrië en Irak? Autonomie? Een eigen staat? Dit politieke probleem moet parallel aan de strijd worden opgelost waarbij het Westen en de Russen geen vooringenomen standpunten mogen innemen, maar moeten bezien welke oplossing de strijd tegen IS het beste kan faciliteren.
Een ander probleem is dat de Arabische landen hun strijd naar Jemen hebben verlegd en nauwelijks meebombarderen tegen IS. De strijd tegen Jemen moet onderdeel van een totale strategie worden.
Vorige week constateerde ik dat de Amerikanen zo’n strategie na 9/11 niet hadden. Die fout moet worden vermeden. Samen met de Arabische wereld moet een alomvattende politieke en militaire oplossing voor de terreurdreiging worden gevonden. Dat kan betekenen dat ook Nederland moet meebombarderen in Syrië en mogelijk special forces moet inzetten. Het kan ook betekenen dat we wederom jarenlang vastzitten aan een stabilisatie-operatie, zoals die in Mali.
Photo credit: watchsmart / Foter / CC BY