Donald Trump heeft meerdere malen fel uitgehaald naar de (Europese) leden van het Navo-bondgenootschap. Als de lidstaten niet eindelijk hun financiële verplichtingen nakomen, hoeven ze niet langer op de steun van de VS te rekenen. Hoe groot is de kans dat hij zijn dreigement omzet in concrete daden en wat betekent een terugtrekkende beweging van de VS voor het veiligheidsbeleid in Europa? Jaap de Hoop Scheffer, voormalig Navo-chef en Frank van Kappen, generaal buiten dienst der mariniers, uiten hun zorgen. ‘Als de president Trump handelt zoals de kandidaat Trump heeft gesproken dan betrekt de lucht boven Europa volledig’, zegt de Hoop Scheffer. ‘En niet alleen bij ons. Ook het opzeggen van militaire verdagen met Japan of Zuid-Korea met de mededeling dat ze zelf maar kernwapens moeten aanschaffen voor hun veiligheid is bijzonder zorgelijk.’ Bij verdragen horen in de ogen van De Hoop Scheffer verantwoordelijkheden. ’Ik hoop en mag toch verwachten dat de heer Trump zich daar aan houdt, maar succes is verre van verzekerd.’
Inlichtingendiensten
‘De kussens van het pluche zullen voor Trump harder blijken te zijn dan hij gedacht had’, vult van Kappen aan. ‘Als hij binnenkort wordt gebriefd door de inlichtingendiensten en militaire commandostructuren zal hij zich realiseren dat hij opereert binnen een complex systeem en je kunt een land niet besturen buiten dat systeem om. Het is niet zo dat hij in zijn eentje kan besluiten op de rode knop te drukken.’
Dwerg
Niettemin zijn beide defensiespecialisten ongerust over de wispelturigheid van de nieuwe president en de gevolgen die het voor de veiligheid in Europa kan krijgen. Van Kappen: ‘Hij heeft zelfs een keer gezegd Amerika helemaal terug te trekken uit de Navo. We hebben de Amerikanen hard nodig. Europa is een militaire dwerg geworden en het zal jaren duren voordat we weer een beetje op sterkte zijn, als we daar al in slagen. Intussen leven we wel in een periode waarin macht verschuift en dat gaat vaak gepaard met bloedvergieten en vluchtelingenstromen. Kijk om ons heen. Bij bijna al onze buren staat het huis in brand.’
De Hoop Scheffer waarschuwt: ‘Europa moet rekening houden met scenario’s waarin de Amerikanen zeggen dat het niet langer hun zaak is.’ Volgens hem is de grootste fout die we kunnen maken om Trump weg te zetten als een man met een beperkt verstandelijk vermogen. ‘Het is geen domme man, net zoals George W Bush en Reagan geen domme mannen waren. Hoewel ik meteen toegeef dat habitus en karakter bij Trump een risico op zich vormen.’
Frank van Kappen is als adviseur verbonden aan het HCSS. Het hele artikel leest u in het FD.